عامل تولید و فروش ورمی کمپوست و کرم خاکی (سروش امید مودت)

عامل تولید و فروش ورمی کمپوست و کرم خاکی (سروش امید مودت)

اولین صادرکننده کرم خاکی و کود ورمی کمپوست
عامل تولید و فروش ورمی کمپوست و کرم خاکی (سروش امید مودت)

عامل تولید و فروش ورمی کمپوست و کرم خاکی (سروش امید مودت)

اولین صادرکننده کرم خاکی و کود ورمی کمپوست

کمپوست کردن شماره (2)

کمپوست کرمی (ورمی کمپوست):

ورمی به لاتین یعنی کرم و ورمی کمپوست به معنی تولید کمپوست به وسیله کرم هاست. در طبیعت تمامی قطعات مواد آلی به آرامی به وسیله میکروارگانیسم ها تجزیه می شوند و ورمی کمپوست فقط مراحل تجزیه شدن مواد را تسریع می کند و در نهایت یک ماده مقوی برای رشد گیاهان به نام کاستینگ از کرم ها به دست می آید. در این روش می توان به اطمینان در تمامی طول سال کمپوست تهیه کرد. در تابستان در خارج از منزل و در زمستان داخل منزل این عمل امکانپذیر است. مصرف مواد آلی پس مانده ها به وسیله کرم یک روش اکولوژیکی و طبیعی است که مواد آلی پس مانده ها تبدیل به مواد آلی کاستینگ می شود.

دو گونه از کرم های اهلی شده برای کمپوست سازی در سطح تجاری مورد استفاده قرار می گیرند:

Red Wiggler :یا کرم کودی با نام علمیEisensia Foetida

Red Worm :کرم دیگر با نام علمی Lnmbricus Rebellious

بیولوژیک :

کرم Red Wiggler قطعات مواد آلی را با دهانش خورد کرده و آن ها را می بلعد. برای فرو بلعیدن قطعات، به طرف پایین گلوفشار می آورد. کرم ها دندان ندارند ولی با بزاق دهان، روکشی بر روی مواد ایجاد می کند، که مواد را برای بلعیدن نرم و آسان می کند. سپس غذا قورت داده شده و از گلو به چینه دان و از چینه دان به سنگ دان می رود. سنگ های کوچک مواد را می سایند. غذا از روده عبور کرده سپس به معده رسیده و به کاستینگ تبدیل می شود. کرم ها پنج قلب دارند، آنها چشم و گوش ندارند اما فوق العاده به تحرکات و ضربات و ارتعاشات داخل خاک حساس هستند. آنها نسبت به نور گرایش منفی دارند. نور ماورای بنفش خورشید برای کرم فوق العاده مضر است. اگر یک یا چند ساعت در برابر نور حاضر شوند می میرند. کرم ها وقتی تنفس می کنند که اکسیژن از آب یا هوا و از منافذ پوست مرطوب به درون مویرگ ها جذب شود. بنابراین اگر خاک اطراف خشک باشد کرم ها خفه می شوند.

تولید مثل:

سیستم تولید مثل کرم ها مرکب است. کرم از نظر جنسی هرمافرودیت (دو جنسه) است. هر کرم خاصیت نری و ماده ای دارد که می تواند تخم های حاصله از کرم های دیگر را بارور کند. در شرایط معمولی هر اصلاح کننده می تواند طی 10-7 روز پیله تولید کند. در طول زمان بلوغ، دو کرم به همدیگر می چسبند و هرکدام تخم های دیگری را بارور می کنند. تخم های بارور شده به داخل خاک ریخته و هر تخم تبدیل به یک پیله می شود. این پیله ها دارای سر هستند که تغییر شکل و رنگ داده و تبدیل به کرم می شوند. روش تبدیل شدن به این شکل است که ابتدا یک ماده آبکی زرد ظاهر می شود و وقتی پوسته آماده شد پیله ها به رنگ قرمز و قهوه ای در می آیند. با یک برش به بدن کرم ها خون قرمز بیرون می آید. خون کرم شبیه به خون انسان است و همان عمل را دارد یعنی اکسیژن حمل می کند و آهن غنی شده در هموگلوبین آن موجود است. بعد از سه هفته پیله ها توسعه می یابد و نوزاد کرم حاصل می شود این نوزادها شبیه کرم هستند منتهی روشن ترند و برای عملیات اصلاحی بعد از 0تا 60 روز می رسند.

کنترل جمعیت :

سه شرط برای کنترل جمعیت کرم ها وجود دارد:

1. دسترسی به غذا

2. فضای ضروری

3. آلودگی محیط

وقتی غذا و مواد آلی موجود زباله در یک فضای محدود قرار گیرند کرم ها و دیگر میکروارگانیزم ها شروع به شکستن آنها می کنند. این موجودات هرچه می توانند می خورند. بین کرم ها در محیط های کشت محدود بر سر غذای قابل دسترس رقابت شدید رخ می دهد. در نهایت تمامی کرم ها تولید کاستینگ کرده تمامی کرم ها تولید کاستینگ کرده کاستینگ تولید شده برای دیگر کرم ها در درون گروه خود مشکل ایجاد می کند. هرچقدر زمان جلو می رود کرم ها برای غذای محدود رقابت بیشتری کرده و بیشتر توسط کاستینگ پوشیده می شوند. تراکم زیاد کرم ها برای تولید مثل پیله ها غیرقابل تحمل است و تولید مثل آن ها به آهستگی صورت می گیرد. در نتیجه کنترل بیرونی شما بر روی کرم ها باید در فرایند صورت گیرد. تحت شرایط ایده ال یک کرم ممکن است ده سال زندگی کند.

کاستینگ :

وقتی کرم ها مدفوع خود را رها می کنند این کود چسبناک به صورت یک گرانول توسط دانه های خاک محصور می شود. این تکه ها وقتی در معرض هوا قرار می گیرد سخت می شوند وقتی گرانول دهای کاستینگ با خاک باغ مخلوط می شوند نوترینت های خود را به آرامی در خاک رها ساخته و در دسترس گیاهان قرار می دهند. این ذرات چسبنده به راحتی شکسته نمی شوند و باید در خاک توسط آب و هوا شکسته شوند. کاستینگ و خاک آلی آن به عنوان یک کود مرغوب عمل می کنند. کاستینگ خورده شده در خاک دارای مواد زیر است:

5 قسمت نیترات

7قسمت فسفات

3قسمت (به صورت متغیر)منیزیم

11 قسمت پتاسیم

5/1 قسمت کلسیم

کرم ها نه بوی بدی می دهند و نه ایجاد بیماری برای انسان می کنند. کرم ها باعث صحت گردش هوا در خاک می شوند. مخصوصا در خاک هایی که توسط حرکت ماشین آلات کشاورزی ساختمان بدی (فشرده) پیدا کرده اند.

ساخت جعبه نگهداری کرم ها:

یک جعبه ممکن است از پلاستیک یا چوب ساخته شده باشد. اندازه مناسب برای صندوق 34*16*12 سانتیمتر می باشد. این صندوق 3 کیلوگرم مواد آلی را در هفته در خود جای می دهد. هوادهی بر اثر فضای بالای جعبه امکان پذیر می باشد. اگر غذای بیشتری (زباله) در هفته تولید می شود باید از چندین جعبه استفاده کرد. جعبه ها در بغل دیوار و نزدیکی همدیگر چیده می شوند. اگر یکی کامل شد بلافاصله از دیگری باید استفاده کرد. برای زهکشی آب اضافه درون جعبه باید ته آن از پلاستیک متخلخل یا تکه های چوب پوشیده باشد چون اگر محیط باتلاقی باشد ممکن است کرم ها به پایین آمده و خارج شوند. در توده های بزرگ مواد آلی باید با آب کافی مخلوط شوند. برای تعیین میزان اب باید از فشردگی توده توسط دست استفاده برد. اگر هنگام فشردن دست مقداری آب از آن خارج شد. این شرایط برای کرم ها مناسب است. هیچ موقع از آب شور استفاده نکنید چون نمک کرم ها را می کشد. مخلوط مناسب را در بستر قرار دهید و کرم ها را روی این بستر پخش کنید. کرم ها به داخل بستر می روند و ناپدید می شوند. به تدریج کرم ها شروع به تطابق با محیط می کنند.

محل قرار دادن کرم ها:

جعبه های کرم در بعضی از جاها مثل آشپزخانه ، پاسیو، گاراژ، بالکن و ... قرار می گیرند. شما باید درجه حرارت، رطوبت و تهویه مناسب بستر را فراهم آورید. تمامی کرم ها به رطوبت احتیاج دارند و جعبه ها باید همیشه حاوی رطوبت باشند کرم ها احتیاج به اکسیژن دارند و جریان هوا باید همیشه در اطراف جعبه وجود داشته باشد. کرم ها در درجه حرارت مختلف فعالیت دارند ولی نباید محیط زیاد گرم و یا سرد شود. جعبه کرم ها باید در تمامی سال بیرون باشند ولی ممکن است در زمستان به داخل برده شوند. جعبه های بیرونی به راحتی هوا می گیرند. وقتی درجه حرارت به زیر 10درجه سانتیگراد سقوط می کنند باید جعبه ها به درون منزل برده شوند.

تغذیه کرم ها:

کرم ها Red Wiggler تمامی پس مانده های آشپزخانه را می خورند. بقایای سبزیجات و پوست سیب زمینی، هویج ، کاهو، کلم، کرفس، سیب، گریب فوریت، پوست پرتقال، برگ چای و تفاله آن، کاغذ توسط کرم خورده می شوند. بعضی از مواد زودتر از دیگر مواد کمپوست می شوند. مثلاً توده پوست موز یک هفته و توده پوست پرتقال یک ماه طول می کشد تا تجزیه شود. خرد کردن مواد آلی باعث تجزیه شدن زودتر آن ها می شود. قطعات کوچک توسط باکتری ها تجزیه می شوند و برای مصرف کرم ها شرایط مناسب فراهم می آید و پوره کردن مواد بهترین شرایط را برای تغذیه کرم ها دارند. کربنات کلسیم برای نگهداری سطح مناسبPH و استفاده کرم ها از ویتامین ها ضروری است.پوست درختان باید خشک و سپس خرد شوند و در سطح داخلی جعبه پاشیده شوند. باید از غذاهایی مانند گوشت، لبنیات، تخم مرغ، غذای چرب، شور و سرکه برای تغذیه کرم ها دوری جست.

Red Wigglerروزانه برابر وزن خود می خورد. که شامل خاک بستر نیز می شود. غذا حدود نصف موادی است که کرم ها می خورند و بقیه خاک است. معمولا کمتر غذا بر روی جعبه قدیمی کرم ها ریخته می شود بلکه باید بستر جدید برای هر هفته فراهم آورد.

برداشت کاستینگ:

برداشت محصول باید هر سه ماه یک بار از مخلوط کرم کاستینگ جدا شود در برداشت باید به رنگ توده توجه کرد که تقریباً آماده شده باشد برای برداشت کاستینگ چندین روش پیشنهاد شده است :

1. ابتدا توده را کنار بزنید و در قسمت دیگر جعبه مقداری مواد غذایی بریزید بعد از یک الی دو هفته کرم ها به طرف غذا می روند و کاستینگ قابل برداشت است.

2. بستر جدید فراهم کنید و جعبه کرم کاستینگ را به درون پلاستیک بریزید، یک منبع نور بالای پلاستیک قرار دهید.کرم ها شروع به فرار از نور می کنند. شروع به برداشت کاستینگ از سطح بالایی کنید. برای چندین مرحله (5 مرتبه)این کار را تکرار کنید تا یک توده کوچک از کرم کاستینگ باقی بماند سپس این مخلوط را به جعبه جدید منتقل کنید.

بستر کرم ها:

بستر مناسب شامل موارد زیر است:

· کاغذ خرد شده یا روزنامه خرد شده (رنگی نباشد).

· برگ خرد شده و کاه خرد شده

· علف های خرد شده

· خاک اره

· ساقه های لیفی

بسیاری از بسترها برای کرم های قرمز، عناصر معدنی ضروری نیز فراهم آورده و باعث غنی ترشدن کمپوست می شوند. کیفیت بستر زیاد مهم نیست زیرا کرم ها را نمی توان مجبور به خوردن آنها کرد. جعبه ها باید در محل تاریکی نگهداری شوند تا زیستگاه مناسبی برای کرم ها فراهم آید.

کرم های خاکی مزرعه در آمریکا و در جعبه های مخصوص پرورش به حدی تکثیر می یابند که برخی از شرکتهای مخصوص قادر به تولید روزانه 10میلیون کرم خاکی می باشند، ما نیز می توانیم در مناطق روستائی و یا در باغها، گلخانه ها به همین ترتیب مراکز پرورشی را به حدی توسعه دهیم که این کرمها برای ما حکم کارخانه کمپوست را داشته باشند.

این مورد می تواند در درازمدت نه تنها ارزانتر از کودهای شیمیایی و مواد تزریقی (هورمونهای گیاهی) شود بلکه می تواند این مزیت را نیز داشته باشد که به طور دائم و خود به خود تولید گردد و همچنین یک کود با ارزش که دارای تاثیر عمومی آلی نیز می باشد را ارائه دهد.

کمپوست کرم خاکی هرگز در انبار نمی ماند زیرا امروزه خاکهای مناطق مختلف به قدری با کمبود مواد آلی موجود در خاک مواجه هستند که نیاز مبرم آنها به اینگونه مواد در فکر بشر نمی گنجد.

اگر انسان در نظر داشته باشد که ایده تولید کمپوست را تحقق بخشد، بسیار مفید خواهد بود. اگر در کارخانه هایی با ابعاد بزرگتر سرمایه گذاری نماید به طوری که این کارخانه دارای فضاهای گرمایشی و یا تونلهای پلاستیکی که در آنها کارخانه اصلی یعنی همان (کرم ها)حتی در زمستان بتوانند کمپوست تولید کنند، کنسانتره کمپوست یا به عبارت دیگر مدفوع کرم خاکی را می توان بدون اینکه از ارزش و کیفیت آن کاسته شود، به وسیله گرمای ملایم خشک و برای مدت طولانی نگهداری و آن را حمل و نقل کرد. شاید زمانی یک کشاورز پیشرفته و مترقی و یک سرمایه دار از طریق مطالعه این مطالب در این مورد بیشتر تفکر نموده و آن را به عنوان یک شاخه شغلی سودآور تبدیل نماید. در این زمینه همچنین روی سخن با دول و شوراهای محلی نیز می باشد که زائدات منطقه خود مانند لجنهای فاضلاب، زباله و زائدات کارگاههای موجود را به کمک کرمهای خاکی به کمپوست زنده بسیار پرارزش تدیل نمایند.(مواد خام اولیه باید حتی الامکان عاری از هرگونه مواد سمی باشد.)

جهت تشخیص این مورد نیز کرم خاکی خود به ما کمک می کند!! کرم خاکی عکس العملی حساس در مقابل تاثیرات ظریف دارد. در مشاهده کرمی خاکی عریان در مقایسه آن با زبان به نظر اینگونه می رسد که کرم خاکی به نوعی مزه زمین را می چشد. جهت دستیابی به رمز فعل و انفعالات حیات در زیرزمین ما اغلب این زبان را به عنوان عضو چشائی خوب، سرویس دهی نموده ایم. به ویژه برای این سؤال که نحوه تاثیر عصاره گیاهی و خاک مربوط به آنها و سایر انواع کمپوست چگونه می باشد نیز پاسخی بیابیم. این مورد را در مزرعه و باغ نمی توان به طور دقیق پی گیری نمود. به همین دلیل جعبه هایی را با اندازه های یکسان انتخاب می نماییم. همانطور که در باغبانی و گلکاری متداول است جعبه را به صورت ضربدر یا به علاوه در کنار هم قرار داده و آنها را به وسیله گیره به هم متصل نموده به طوری که آنها کاملا نزدیک به هم قرار گیرند. از جعبه وسط تا چهار جعبه مجاور، سه سوراخ به قطر3 سانتی متر در هر طرف ایجاد می کنیم تا کرمهای خاکی بتوانند به راحتی به اطراف گردش کنند.

به عنوان نقطه شروع از جعبه وسط که از خاک خنثی پرشده است آغاز می کنیم، از این جعبه شروع و هر بار سی الی پنجاه (50-30) کرم داخل آن می گذاریم. این کرمها بلافاصله از جعبه هایی که از نظر کمی یکنواخت ولی از نظر کیفی متفاوت بودند جعبه ای را انتخاب می کنند که خاک آن، بهترین شرایط را برای کرمها فراهم سازد. کرمها در اینجا مدت زیادی توقف می کنند. پس از 3، 6و9 روز جعبه ها را از نزدیک مورد بررسی قرار می دهیم و اینکه در هر جعبه چند عدد کرم خاکی یافت می شوند.

از تکرار اینگونه آزمایشها، نتایج بسیار خوبی بدست آمد که در اینجا نمی توان به جزئیات آن اشاره نمود. در ضمن مشخص شد که کرم خاکی بر روی کودهای مصنوعی به هیچ وجه رشد و تکثیر نمی کنند.

به همین ترتیب کرم خاکی، خاکهایی با ترکیبات کودهای اوره دار و یا کودهای مایع حاصل از مدفوع انسان و حیوانات را نمی تواند تحمل کند. به حدی که کرم خاکی را به وسیله اینگونه خاکها حتی می توان از بین برد. در این آزمایشها سعی شده که خاک و کود داخل جعبه ها دارای غلظت یکسان باشند، همانطوری که آنها در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند.

کرم خاکی مختلف کودهای طبیعی، کود حیوانی، کود گیاهی را براساس ترکیبات موجود ارزیابی می کند، اما آن دسته از کودها که دارای املاح معدنی هستند را ترجیح می دهد. به علاوه کرم خاکی در تشخیص صحیح درجه پختگی و فرایند تخمیر کمپوست یک تصویر روشن به ما ارائه می دهد.

نکته جالب توجه در این آزمایشها این بود که کرم خاکی برخلاف گونه های گیاهی و ترکیبات مختلف خاک که تاثیر متقابل و فعل و انفعالات نامرئی دارند، رفتاری کاملا قابل رؤیت از خود نشان می دهند.

دشمنان کرم خاکی:

طبیعت همیشه سعی داشته که توازن را در تمام سطوح برقرار نماید و این مورد را تامین و تضمین می نماید که هیچگاه موجودات زنده خواه از گونه های گیاهی و یا جانوری از نظر کمی بیش از حد تکثیر نیابند به نحوی که به الگوی طبیعت خسارت وارد شود.

· (چقدر خوب می شد اگر انسان برای یکبار هم که شده به این مسئله فکر می کرد که نسل خود او نیز از ان قاعده مستثنی نیست.)

اگر می خواهیم که به تعداد کافی از کرمهای خاکی در مزرعه و باغ داشته باشیم، باید سعی کنیم که تعداد دشمنان کرم خاکی بیش از تعداد کرمها افزایش نیابند. از جمله دشمنان کرم خاکی:

مرغها وانواع پرندگان، قورباغه، گورکن، موشها، مورچه ها، هزارپا، موش خرما و ...

پرندگان: خسارتهای حاصل از پرندگان آواز خوان مانند بلبل، سره، گنجشک و غیره چندان زیاد نیست، در ضمن حفظ دنیای پرندگان حشره خوار نیز برای ما اهمیت دارد؛ به علاوه کرمهای خاک معمولاً شبها به سطح زمین می آیند و در این اوقات پرندگان اغلب خواب هستند.

گورکن: تعداد گورکنها اگر براثر تعادل طبیعی افزایش یابد به وسیله صید آنها قابل کنترل و کاهش می باشند. انواع مختلفی از گورکنها در دشتها و کوهستان وجود دارند . اما آنها مفید هستند، زیرا علاوه بر کرم خاکی از حیواناتی از قبیل، حلزون و حشرات نیز تغذیه می کنند. بنابراین انسان نباید به این فکر باشد که نسل این حیوان را کاملاً از بین ببرد.

مورچه ها: مورچه ها را به وسیله پاشیدن پودر این فارن (نوعی پودر گیاه است که از سرخس کنارة مزارع بدست می آید) و یا پوشاندن درب جعبه های کرم خاکی و یا پاشیدن این پودر بر روی پشته های کمپوست از بین برد. به علاوه می توان بر روی مسیر حرکت مورچه ها و یا بر روی جعبه های محتوی کرم خاکی کود آهک و یا خاک اره و خاکستر چوب پاشید.

هزارپا: هزارپا را می توان گرفت و از جعبه های کرم خاکی دور کرد. اما تعداد آنها معمولاً زیاد نیست.

پرندگان شب: جغدها و حتی در برخی موارد وزغها که در شب برای کرم خاکی خطرناک می باشند، حکم پلیس طبیعت را دارند. اما در اینجا نیز با جلوگیری از ضرر می توان ترازوی طبیعت را موازنه نمود. خشکسالی، جاری شدن سیلاب، بارانهای ناگهانی، یخبندان، آتش سوزی و ... است.

انسان: انسان از طریق تخریب زمینها، حفاریهای عمیق و غیره می تواند به بهترین دوست خود مهلک ترین ضربه ها را وارد سازد. کودهای شیمیایی ، سموم دفع آفات گیاهی، افزایش بیش از حد گیاهان مزاحم و علفهای هرز نیز از دشمنان کرم خاکی به حساب می آیند، در یک مجموعه ارگانیک، بیولوژیک که به طور صحیح کار می کند کرم خاکی به مراتب کمتر در معرض خطر قرار می گیرد.

لیست سفارش غذای کرم خاکی بسیار طولانی است، و به نظر می رسد که تنوع مواد مورد استفاده کرم خاکی است.

الف- کودهای حیوانی از قبیل: گاوها، اسبها، گوسفندان، خرگوشها و پرندگان از همه نوع.

ب- پسمانده های سبزیها و علفهای هرز: بوته های گیاهی (به ویژه گزنه، گل ختمی، گیاهان رونده، گیاهان مدر(گیاهانی که ریشه آنها مصرف داروئی دارد)مانند والریانا، قاصدکها و گیاهان مخصوص التیام زخم) ذغال و چوبهای دور ریز، برگ چغندر و ترب، برگ سیب زمینی، برگ سایر گیاهان چون کاه، سوزنی برگها، خزه، چمنهای جنگلی، جلبکهای دریایی پسمانده های میوه ها بویژه انگور، پسماند ملاس حاصل از عمل آؤری نیشکر جهت خوراک دام، خاک اره، علف، زباله های صنعتی به خصوص صنایع غذایی و کارخانه های چرم سازی و دباغی، پشم و گرد و غبار حاصل از کارخانجات پشم بافی و نظیر آن.

پ-خاکهای زیر و روی زمین، خاکهای حاصل از حفاری، لجنهای زیرزمین، خاکهای حاصل از رفت و روب، خاکستر هوائی، خاک و نخالة سرند شده، خاکستر چوب، ذغال سنگ، لجن های جویبار، مرداب، رودخانه، رسوب دریا، پودر ذغال، خرده سنگهایی نظیر بازالت، گرانبت و فلدسپات که دارای ترکیبات Kalsi308 هستند، مدفوع حیوانها و کودهای حیوانها و کودهای حیوانی و لجن حاصل از تصفیه فاضلاب که با پسماند ذغال(کربن) خاک اره، خاک مخلوط شده باشند.

این مواد به تنهایی و یا به صورت ترکیب با یکدیگر غذای مناسبی را برای کرم خاکی فراهم می سازند، که او قادر است در مدت کوتاهی آنها را به کمپوست اولیه تبدیل نماید. البته باید توجه داشت که در مواد فوق هیچگونه سمی وجود نداشته باشد. باید اذعان نمود که امروزه باتوجه به آلودگیهای عمومی زیست محیطی تضمین چنین موردی امکان پذیر نیست. اما این مسائل را نباید زیاد بزرگ نمود و از طرف دیگر به نظر می رسد که دوستان ما یعنی کرمهای خاکی با اینگونه مسایل نیز بتوانند دست و پنجه نرم کنند.

کسی که با حسن نیت مواد بی مصرف اطراف خود را در خانه، باغ، مزرعه، جنگل، سرراه، در جوی و برکه جمع آوری نماید، در مدت کوتاه از تجمع اینگونه مواد متعجب خواهد شد!؟ که اینگونه مواد که این چنین از دست ما می روند می توان به عنوان یک گنج نگریست.

کرم خاکی باید در اطراف یک درخت میوه باشد. در این حالت کرم خاکی از یک سو، تقویت خاک اطراف درخت میوه را به عهده دارد و از طرف دیگر کنسانتره کمپوست را تولید می کند. بستن جعبه های حاوی کرم خاکی می تواند به صورت سیم های قوی یا به صورت دایره ای باشد. سرپوش جعبه های چوبی به صورت مکعب مستطیل نباید از جنس شیشه یا نظیر آن باشد برای این منظور سرپوش چوبی مناسبتر است چون کرم خاکی در مقابل نور، حساس است . پس بهتر است که محیط داخل جعبه ها تاریک باشد. به عنوان مواد افزودنی جهت افزایش اشتهای کرم خاکی اگر موقعیت اقتصادی ما اجازه دهد، می توان موادی از قبیل عصاره والریانا، پودر سنگ بازالت، گیاهان داروئی دریا را اضافه نمود.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد